TATA- DAN MAHA-...!

Imbuhan dalam Bahasa Melayu terbahagi kepada DUA jenis, iaitu imbuhan asli dan juga imbuhan pinjaman. Pada kesempatan kali ini, cikgu akan membicarakan topik yang berkaitan dengan imbuhan pinjaman.

Imbuhan pinjaman ialah imbuhan yang diambil atau yang dipinjamkan dari bahasa-bahasa lain seperti imbuhan pinjaman bahasa Inggeris, imbuhan pinjaman bahasa Arab dan juga imbuhan pinjaman bahasa Sanskrit.

Apa kata kita mula berbincang dahulu berkenaan imbuhan pinjaman bahasa Sanskrit.

• Imbuhan pinjaman bahasa Sanskrit semuanya tergolong dalam jenis imbuhan awalan, iaitu imbuhan yang digunakan di depan kata dasar.
• Contoh imbuhan pinjaman bahasa Sanskrit ialah:-

1. tata-
2. maha-
3. pra-
4. eka-, dwi-, tri- dan panca-
5. pasca-
6. swa-
7. tuna-

Awalan tata-

• Awalan ini bermaksud peraturan, susunan atau sistem. Lihat penggunaannya pada kata dasar.

1. tatabahasa = peraturan bahasa
2. tataadab = sistem/petaruran adab
3. tatacara = susunan acara
4. tatahukum = peraturan

Awalan maha-

• Awalan ini membawa maksud besar atau tertinggi. Lihat penggunaannya pada kata dasar.

1. mahaguru = guru yang hebat, tertinggi
2. maharaja = raja paling besar
3. mahameru = gunung yang paling besar ( tempat tinggal dewa-dewa)
4. mahahakim = hakim besar
5. mahaduta = duta besar
6. mahakarya = karya agung

• Awalan maha- yang ditemukan dengan kata adjektif dieja berasingan. Kata 'maha' dalam binaan ini tidak lagi bertaraf imbuhan tetapi sebagai satu perkataan yang mantap. Contoh;

1. maha mulia
2. maha agung
3. maha besar
4. maha adil
5. maha bijaksana

* Hanya perbincangan setakat awalan tata- dan maha- buat kali ini. Jika ada kesempatan, kita berbincang lagi tentang kata imbuhan pinjaman yang lain.